Dworek
ARCHITEKTURA
Od XVIII do początku XX wieku, na miejscu dzisiejszego domu stał drewniany dwór modrzewiowy zbudowany za Augusta III. Wokół znajdowały się dwa obszerne ogrody: fruktowy i spacerowy, z częścią w stylu francuskim i częścią w angielskim z cienistymi szpalerami, sadzawkami, strumykiem, laskiem, kapliczką i mostkami. Obecny budynek zaprojektował J. Szenfeld, który za projekt otrzymał w 1924 r. nagrodę na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu.
Budowa ceglanego dworu trwała dwa lata, od 1924 do 1926 roku. Zlecił ją ówczesny właściciel, jeden z najwybitniejszych łódzkich adwokatów, ceniony za pracowitość i erudycję, Adam Słomiński. Nie do końca wiadomo jak wszedł w posiadanie majątku. Jedne źródła wspominają o tym, że go kupił. Inne podają, że otrzymał w darowiźnie jako wynagrodzenie za reprezentowanie w sądzie podczas rozwodu właścicielki, Felicji Franke.
Tak czy inaczej, obecny budynek zbudowany został na planie kwadratu. Jest parterowy, ale ma mieszkalne poddasze przykryte mansandrowym dachem. Od wschodu znajduje się taras, który otwiera się ku ogrodowi szeroką prostokątną wnęką, zamkniętą spłaszczonym łukiem. Od strony południowej znajduje się ryzalit z gęsto tralkowanym balkonem wspartym na czterech kolumnach.
Przy elewacji przeciwległej dostawiono dwuosiową prostokątną przybudówkę z dodatkowym wejściem, krytą jednopołaciowym daszkiem. Prostokątne wysokie otwory okienne mają oryginalną, kratownicową stolarkę.
CIEKAWOSTKI HISTORYCZNE
Szymon Dzierzbicki herbu Topór
Urodzony w 1720 r. Szymon Dzierzbicki herbu Topór, jeden z pierw-szych właścicieli majątku, w którym znajduje się obecny dwór, to znana osobistość w swoim czasie. Dzierżył szereg tytułów, m.in. wojewody łęczyckiego, kasztelana brzezińskiego, a także szambelana, kolejno Augusta III Sasa i Stanisława Augusta Poniatowskiego
Szkoła dla dzieci z folwarku
Jeszcze za Chrzanowskich, w starym modrzewiowym dworze urządzono w jednej z izb szkołę dla dzieci ze wsi. Codziennie, od rana do południa w role nauczycielek wcielały się trzy młode córki Pawła Chrzanowskiego. Na lekcjach uczono czytać, pisać, rachować, a także podstaw geografii i historii. W niedzielę, najbardziej pilni uczniowie mogli się w nagrodę bawić w dworskim ogrodzie i parku z pociechami właściciela.
Filia obozu pracy przy Przemysłowej w Łodzi
W latach 1942-45, w folwarku w Dzierżąznej znajdowała się filia hitlerowskiego obozu pracy dla małoletnich dziewcząt. Słynny obóz macierzysty znajdował się przy Przemysłowej w Łodzi (możecie o nim przeczytać w niedawno wydanej książce Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi, którą znajdziecie w naszych bibliotekach). W samym dworze zamieszkał zaś komendant obozu Hans Heinrich Fuge.