Birdwatching, czyli obserwowanie ptaków, jest niezwykle popularną formą spędzania wolnego czasu, szczególnie w krajach anglosaskich. Ptaki można obserwować w zasadzie cały rok, choć wiosna to zdecydowanie najlepszy okres.
Skrzydlaci mieszkańcy parku
Strzyżyk
(Troglodytes troglodytes)
Strzyżyka woleoczko, jednego z najmniejszych ptaszków w Polsce, najpewniej spotkacie nad wodą. Ruchliwy z charakterystycznie zadartym ogonkiem.
Kowalik
(Sitta europaea)
Kowalik ma doniosły głos, a najlepiej wypatrywać go na pniach drzew. To jedyny ptak, który potrafi po nich schodzić głową do dołu.
Mazurek
(Passer montanus)
Mazurek, albo wróbel polny, często mylony jest z wróblem domowym. Najłatwiej odróżnić go po czarnej plamce na policzku i brązowej czapeczce, których zwykły wróbel nie ma.
Rudzik
(Erithacus rubicola)
Jeden z najpospolitszych ptaków leśnych, choć mało poznany ze względu na dość skryty tryb życia, zwłaszcza w okresie lęgowym. Łatwo go poznać po rudym śliniaku.
Szczygieł
(Carduelis carduelis)
Jeden z najbarwniejszych naszych ptaków, a przy tym niezwykle szczebiotliwy. Najbardziej rzuca się w oczy jesienią i zimą, gdy żeruje w dużych stadach.
Gil
(Pyrrhula pyrrhula)
Mocno zbudowany ptak o wydatnej piersi i mocnym dziobie. Samiec ma czerwony brzuszek, samiczka zaś beżowy. Najczęściej widywany zimą, w okresie lęgowym raczej skryty.
kodeks etyczny obserwatora
Obserwując ptaki, ale i inne zwierzęta, należy przestrzegać kilku ważnych zasad. Nieodpowiedzialne zachowania mogą wyrządzić wiele szkód. Trzeba też pamiętać, że większość z ponad 460 gatunków ptaków występujących w Polsce, jest objęta ścisłą ochroną gatunkową. Dlatego jakiekolwiek szkodliwe działania podlegają karze.
Podstawowe zasady birdwatcher'a:
- obserwacje prowadź w możliwie nieinwazyjny sposób,
- nie podchodź do ptaków zbyt blisko, szczególnie zaś nie zaglądaj do gniazd (to niepotrzebny stres i zagrożenie, bo twoja obecność może wzbudzić zainteresowanie drapieżników),
- nie rozpowszechniaj informacji o miejscach przebywania czy lęgu, zwłaszcza rzadkich gatunków,
- nie niszcz i nie zaśmiecaj otoczenia ptaków,
- nie wab zwierząt przy pomocy głosów, przede wszystkim zaś w okresie lęgowym (dezorientacja, stres i niepotrzebny ubytek energii)
- nie nęć ptaków przez dokarmianie, dokarmianie dzikich zwierząt nieodpowiednim pokarmem może negatywnie wpływać na zdrowie i zachowanie ptaków,
- obserwacje połącz z nauką na temat poszczególnych gatunków - ich życia, biologii, zwyczajów,
- jeśli widzisz nieodpowiednie zachowanie innych - reaguj!
ekwipunek obserwatora
lornetka lub luneta
wygodne buty i ubranie
atlas ptaków
Śpiew ptaków
Ptaki śpiewają z różnych powodów. Wiosną najczęściej wydają głosy godowe i terytorialne. Śpiewające samce przywabiają trelami partnerki i przepędzają rywali. Niektóre dźwięki służą też do wzniecania alarmu i utrzymywania kontaktu z przedstawicielami swojego gatunku. Szczególnie rozbudowany język komunikacji mają sikory - bogatki, modraszki, ubogie, czarnogłówki czy sosnówki.
Podczas wychowywania potomstwa ptaki odzywają się już rzadziej. Dlatego późną wiosną i latem ucicha ptasi śpiew. Ma to zapewnić bezpieczeństwo ich młodym przed drapieżnikami.
Swój melodyjny śpiew ptaki zawdzięczają budowie silnie umięśnionej krtani dolnej. Wydostające się z płuc powietrze wprawia w drgania fałdy głosowe, czego efektem są wydawane dźwięki. Niektóre gatunki ptaków potrafią naśladować głosy innych ptaków, a nawet ludzką mowę. Na naszych terenach takimi ptakami mimetycznymi są szpak (Sturnus vulgaris) i sójka (Garrulus glandarius).
Inne pożyteczne zwierzęta parkowe
